Türkiye İstatistik Kurumu 2020 yılına ilişkin milli gelir verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye salgının etkili olduğu 2020 yılında yüzde 1,8 büyüdü. Açıklanan büyüme rakamı ekonomistlerin yüzde 2,3’lük beklentisinin altında kaldı. Son çeyreğe ilişkin büyüme rakamları da ekonomist beklentilerinin altında gerçekleşti. Yıllık bazda son çeyrekte büyüme yüzde 5,9 oldu. 2020’de büyümede finansman maliyetlerinin düşmesiyle yatırımlar tarafındaki artış dikkat çekti.
Türkiye salgın yılında yüzde 1,8 ile beklentilerin altında büyüme kaydederken, G-20 ülkeleri arasında Çin ile birlikte büyüyen iki ülkeden biri oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2020 yılına ilişkin dönemsel gayrisafi milli hasıla rakamlarını açıkladı.
Buna göre Türkiye ekonomisi 4. çeyrekte yıllık yüzde 5,9 büyüdü. Son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,7’de kaldı.
2020 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 60 bin 537 TL, doları cinsinden 8 bin 599 olarak hesaplandı.
2020 yılının tamamına bakıldığında GSYH bileşenleri açısından en hızlı artış yatırımlar tarafında yaşandı. Buna göre yatırımlar yüzde 6,5 büyüdü. Hanehalkı harcamalarında büyümenin yüzde 3,2 olduğu görüldü. Devletin nihai tüketim harcamalarında ise salgın yılında yüzde 2,3’lük artış gerçekleşti. 2020’de yıllık olarak mal ve hizmet ihracatı yüzde 15,4 gerilerken, ithalat ise yüzde 7,4 arttı.
Sektörel bazda bakıldığında 2020’de tarım ve sanayi sektöründe büyüme görüldü. Buna göre tarım sektörü yıllık olarak yüzde 4,8; sanayi ise yüzde 2 büyüme kaydetti. İnşaat ve hizmetler sektöründe ise daralma gerçekleşti. İnşaat sektörü 2020’de yıllık olarak yüzde 3,5 daralırken, salgından en çok etkilenen sektör olan hizmetler sektöründe küçülme yüzde 4,3 oldu.
Çeyreklik bazda da en çok yatırımlar büyüdü
Yılın son çeyreğine bakıldığında ana gruplar içerisinde en hızlı büyümenin yatırımlar tarafında görüldü. Buna göre yılın son çeyreğinde yatırımlar yıllık olarak yüzde 10,3 büyüdü. Son çeyrekte hanehalkı harcamalarında büyüme yüzde 8,2 olurken, devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 6,6 arttı. Çeyreklik bakıldığında mal ve hizmet ihracatında herhangi bir değişim kaydedilmezken, son çeyrekte ithalat yüzde 2,5 büyüdü.
Sektörel bazda bakıldığında tarım, sanayi ve hizmetler tarafında büyüme gerçekleşirken, inşaatta sert daralma kaydedildi. Buna göre son çeyrekte tarım sektörü yıllık olarak yüzde 4; sanayi yüzde 10,3; hizmetler yüzde 4,6 büyüdü. İnşaat sektörü ise yüzde 12,5 daraldı.
Makine ve teçhizat yatırımında 38 çeyreğin zirvesi
2020 büyüme hikayesinde öne çıkan yatırımlar kalemine bakıldığında makine ve teçhizat yatırımlarındaki artışın inşaat yatırımlarının önüne çıktığı görüldü. Makine ve teçhizat yatırımlarında 2020’de yıllık büyüme yüzde 21’i aştı.
2020’nin son çeyreğinde ise makine ve teçhizat yatırımları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38,7 arttı. Böylelikle makine ve teçhizat yatırımlarında 2010’un ikinci çeyreğinden bu yana en iyi çeyrek kaydedildi.
İnşaatta ise son çeyrekte yatırımlar yüzde 14,7 geriledi.
Dayanıklı mallarda iki çeyrektir hızlı büyüme görülüyor
Hanehalkı tüketim kaleminin detaylarına bakıldığında dayanıklı mallarda son çeyrekte hızlı büyüme kaydedildiği görüldü. Buna göre dayanıklı mallar kalemi 2020’nin son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42,3 büyüdü. 3. çeyrekte bu rakam yüzde 60,7 olarak kaydedilmişti.
Giyim gibi yarı dayanıklı mallar tarafında son çeyrekte büyüme yüzde 6,9 oldu. Dayanıksız mallarda ise yüzde 8,2’lik artış görüldü. Hanehalkının hizmetler kaleminde ise yılın son çeyreğinde daralma sürdü. Buna göre bu kalemde yıllık küçülme yüzde 6,2 oldu.
Elvan: Yılı büyümeyle kapatan nadir ülkelerden biri olduk
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan büyüme verilerine yönelik yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin yılı büyümeyle kapatan nadir ülkelerden biri olduğunu belirtti. Elvan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Küresel sağlık krizinin damga vurduğu 2020’yi büyümeyle kapatan nadir ülkelerden olduk. 2021 yılında temel önceliğimiz fiyat istikrarının sağlanması. Enflasyonla mücadele politikalarımız daha kaliteli ve sürdürülebilir bir yatırım, üretim ve büyüme patikasının da önünü açacak.
(Bloomberg HT)
